ଛପନ ଭୋଗରେ ମଗଜ ଲଡୁ
ପ୍ରସନ୍ନ କୁମାର : ବହୁତ ଦିନ ତଳର କଥା । ଇଂରେଜ ଶାସନ କାଳ ୧୮୦୪ ମସିହା । ସେଦିନ କେତେଜଣ ଗୋରା ସାହେବ ଓ କିରାଣୀ ପୁରୀରେ ପହଂଚି ସିଂହଦ୍ୱାର ଠରେ କ୍ୟାମ୍ପ ପକାଇଥାନ୍ତି । ଓଡିଶା ଅଧିକାର କରିବା ପରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଓ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସେବାପୂଜା ସଂବନ୍ଧରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଥିଲା ସାହେବଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଉଦେ୍ଦଶ୍ୟ । ମନ୍ଦିର କର୍ମଚାରୀ, ସେବକ ଓ ଗଜପତିଙ୍କର କଚେରୀର ଅଧିକାରୀ ମାନେ ସେଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ରହି ସାହେବଙ୍କୁ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରୁଥାନ୍ତି । । ଫିରଙ୍ଗୀ ମାନେ ରାଜା ହେଲେ ଆମ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଭଲରେ ରଖିବେ ତ? ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ସେବା ପୂଜା ଠିକ୍ ଚାଲିବ ତ ! କଅଣ ହେବ ଆମର ? ସବୁରି ତୁଣ୍ଡରେ ଏଇମିତି କେତେ କଅଣ । ଯେତେ ମୁଣ୍ଡ ସେତେ ତୁଣ୍ଡ ।
ପଛରେ ଠିଆହୋଇ ପୂଜାପଣ୍ଡା ସାଆନ୍ତେ କହୁଥିଲେ , ହଇହୋ ! ସେ ପରା ସେବକ ସର୍ବସ୍ୱ ପରଂବ୍ରହ୍ମ ! । ସେ ଥାଉଁ ଥାଉଁ ଆମେ ଡରିବା କାହାକୁ ? ସେ ପରା ଚିନ୍ତାମଣି ! ବଂଚିବା ତ ତାଙ୍କରି ନାମରେ , ମରିବା ତ ତାଙ୍କରି ଇଛାରେ । ଖାଲି ହାତ ଟେକି ଦେଲେ ହେଲା । ଠିକ୍ ସେତିକି ବେଳେ ମଧୁମଙ୍ଗଳ ପୂଜାପଣ୍ଡା ନାମରେ ଜଣେ ସେବକ ଥାଳିରେ ଘିଅ, ଚିନି ଓ ଅଟାରେ ତିଆରି କେତେ ଗୁୁଡିଏ ସ୍ୱାଦିଷ୍ଟ ଲଡୁ ନେଇ ସାହେବଙ୍କ ତମ୍ବୁରେ ପହଂଚିଲେ । ସେଠାରେ ଥିବା ସାହେବ ମାନଙ୍କୁ ଫୁଲତୁଲସୀ ଦେବା ପରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରସାଦ ଦେଲେ । ଲଡୁଖାଇ ବଡସାହେବ ପଚାରିଲେ ଏହାର ନାମ କଅଣ ? ପୂଜାପଣ୍ଡାଙ୍କ ପାଟିରୁ ହଠାତ୍ ବାହାରି ପଡିଲା ମଗଜ ଲଡୁ । ଅଫିସର ପଚାରିଲେ ୟାକୁ ଖାଇଲେ କଅଣ ହେବ । ପଣ୍ଡାଏ କହିଲେ , ମଗଜ ଅର୍ଥାତ ବ୍ରେନ ବଢିବା ସହିତ ଏହାର ଉକ୍ରର୍ଷ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ସାହେବ ପଚାରିଲେ ତୁମ ଜଗନ୍ନାଥ କଅଣ ଏହାକୁ ଖାଆନ୍ତି ? ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ପଣ୍ଡାଏ ଉତ୍ତର ଦେଲେ ,ନିଶ୍ଚୟ । ଇଂରେଜ ସାହେବ କହିଲେ , ତା ହେଲେ ତୁମେ କାଲି ସକାଳେ ଭୋଗପାଇଁ ଲଡୁ ତୟାର କରି ଆଣିବ । ।ଆମ୍ଭେ ମୋହର ମାରି ପଠାଇବୁ । ଯଦି ତୁମ ଠାକୁର ଏହାକୁ ଖାଇବେ , ଇନାମ୍ (ପୁରସ୍କାର ) ପାଇବ । ନଚେତ ମୃତ୍ୟୁ ଦଣ୍ଡ ଦିଆଯିବ । ପଣ୍ଡାଏ ଯେମିତି ଆକାଶରୁ ଖସି ପଡିଲେ । ମୁଣ୍ଡ ଟୁଙ୍ଗାରି ତମ୍ବୁ ଭିତରୁ ବାହାରି ଆସିଲେ ।
ମୁହୂର୍ତ୍ତକ ମଧ୍ୟରେ ଖବରଟା ସବୁଆଡେ ବ୍ୟାପିଗଲା । ସମସ୍ତଙ୍କ ତୁଣ୍ଡରେ ଗୋଟିଏ କଥା , କଣ କରାଯିବ ?ହେ ଜଗନ୍ନାଥେ ତୁମେହିଁ ଭରସା । ରଖିଲେ ରଖ ମାରିଲେ ମାର । ମଧୁ ମଙ୍ଗଳଙ୍କ ସହିତ ସମସ୍ତ ସେବକ ଅଖିଆ ଅପିଆ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସିଂହାସନ ତଳେ ଲମ୍ବ ଲମ୍ବ ହୋଇ ଅଧିଆ ପଡିଗଲେ । ହଠାତ୍ ସମସ୍ତେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷରେ ଦେଖିଲା ଭଳି ଦେଖିଲେ ଜଗନ୍ନାଥେ ନିଜେ ଉଭାହୋଇ ଯେମିତି କହୁଛନ୍ତି ,”ଆରେ ତୁମେ କଣ ଜାଣିନାହଁ ଆମ୍ଭେ ଇଛାମୟ ! ଭକ୍ତର ଇଚ୍ଛାହିଁ ମୋର ଇଛା । ଏଥିପାଇଁ ଏତେ ବ୍ୟସ୍ତ କାହିିଁକି ? କାଲି ଭୋଗ ପାଇଁ ଲଡୁ ପଠାଅ ।
ପରଦିନ ସକାଳେ ଥାଳି ଥାଳି ମଗଜ ଲଡୁ ତିଆର ହୋଇ ସାହେବଙ୍କ ଆଗରେ ରଖାଗଲା । ଗୋଟାଗୋଟା ଲଡୁ ଓଜନ ହୋଇ ସାହେବଙ୍କ ମୋହର ବସିବା ପରେ ଭୋଗ ପାଇଁ ଭିତରକୁ ଗଲା । ପୂ୍ରଜାପଣ୍ଡା ହାତରେ ଚଳୁଧରି କହିଲେ, “ଗୋରା ସାହେବ କହିଛି ଳଡୁ ଭାଙ୍ଗିବନି କି ଖଣ୍ଡିଆ ହେବନି । ସେଇମିତି ବିଚାର କରି ଖାଇଲା ପରି ନଖାଇ, ନଖାଇଲା ପରି ଖାଇବା ହୁଅନ୍ତୁ ମହାପ୍ରଭୁ” ।
ସିଂହଦ୍ୱାର ଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ହଜାର ସେବାୟତଙ୍କ ସମେତ ମୁକ୍ତିମଣ୍ଡପ ପଣ୍ଡିତ ମଣ୍ଡଳୀ ଓ ଭକ୍ତଙ୍କ ଆଖିରେ ପଲକ ପଡୁନଥିଲା । ଧୁପ ବଢିଲା । ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ନିକଟରେ ଭୋଗ ହୋଇ ଥାଳି ଥାଳି ମଗଜଲଡୁ ବାହାରକୁ ଆସିଲା । ମୋହର ଚିହ୍ନଟ ହୋଇ ପୁନର୍ବାର ଓଜନ କରାଗଲା । ବିସ୍ମୟରେ ସାହେବଙ୍କ ପାଟିରୁ କଥା ବାହାରୁ ନ ଥିଲା । କି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ! ପ୍ରତିଟି ଲଡୁ ଠିକ୍ ଅଛି , ମୋହର ଠିକ୍ ଅଛି । ଅଥଚ ପ୍ରତିି ଲଡୁର ଓଜନ ପୂର୍ବଠାରୁ ଅଧା କମି ଯାଇଛି ! ଏହା କିଭଳି ସମ୍ଭବ ହେଲା ? ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଧ୍ୱନିରେ ଗଗନ ପବନ କମ୍ପି ଉଠିଲା । ତତ୍ କ୍ଷଣାତ୍ ଇଂରେଜ ସାହେବ ପଟ୍ଟାଲେଖି ଖଞ୍ଜା କରିଦେଲେ , ଆଜିଠାରୁ ସବୁଦିନେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଏହି ‘ମଗଜ ଲଡ’ୁ ଭୋଗ କରାଯିବ । ସେହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆଜିଯାଏଁ ଚାଲିଛି ।