ନିର୍ବାଚନୀ ତାଲିକା ସଂଶୋଧନ: ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାୟ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ବିହାରରେ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ (ଇସି) ଦ୍ୱାରା କରାଯାଉଥିବା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନିବିଡ଼ ସଂଶୋଧନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୁକ୍ତି ଓ ବ୍ୟବହାରିକତା ରହିଛି ବୋଲି ମତ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରୁଥିବା କେତେକ ଆବେଦନର ଶୁଣାଣି କରି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ନିର୍ବାଚନୀ ତାଲିକା ସଂଶୋଧନ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ କମିଶନଙ୍କର ଏକ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଦାୟିତ୍ୱ। ଜଷ୍ଟିସ ସୁଧାଂଶୁ ଧୂଳିଆ ଓ ଜୋୟମାଲ୍ୟ ବାଗଚୀଙ୍କ ଖଣ୍ଡପୀଠ କହିଛନ୍ତି, “ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ ଯାହା କରୁଛନ୍ତି, ତାହା ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ଏକ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ। ଏଥିରେ ବ୍ୟବହାରିକତା ରହିଛି। କମ୍ପ୍ୟୁଟରୀକରଣ ପରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ କରାଯାଉଛି, ତେଣୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାରିଖ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି। ଏଥିରେ ଯୁକ୍ତି ଅଛି। ଆପଣ ଏହାକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିପାରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଏହା ଅଯୌକ୍ତିକ ବୋଲି କହିପାରିବେ ନାହିଁ।”

ଗତ ମାସରେ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ ବିହାରରେ ନିର୍ବାଚନୀ ତାଲିକା ସଂଶୋଧନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କରିଥିଲେ। କମିଶନ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଗତ ୨୦ ବର୍ଷରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ନାଁ ବାଦ ଦିଆଯାଇଛି, ଯାହା ଦ୍ୱିତୀୟ ନାଁର ସମ୍ଭାବନାକୁ ବଢ଼ାଇଛି। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ବିରୋଧୀ ଦଳ, ବିଶେଷ କରି କଂଗ୍ରେସ ଓ ଆରଜେଡି ପକ୍ଷରୁ ତୀବ୍ର ସମାଲୋଚନାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲା। ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଓକିଲ ସଙ୍କରନାରାୟଣନ ଏହି ସଂଶୋଧନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନୈତିକ ଓ ବୈଷମ୍ୟମୂଳକ ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି। ସେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ସେ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କର କ୍ଷମତାକୁ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ପରିଚାଳନାର ପଦ୍ଧତିକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରୁଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି, “କମିଶନ କହୁଛନ୍ତି ଯେ ୨୦୦୩ ପୂର୍ବରୁ ନାଗରିକତାର ଅନୁମାନ ଆପଣଙ୍କ ପକ୍ଷରେ ରହିଛି। କିନ୍ତୁ ୨୦୦୩ ପରେ, ଯଦିଓ ଆପଣ ପାଞ୍ଚଟି ନିର୍ବାଚନରେ ଭୋଟ ଦେଇଥାନ୍ତି, ତଥାପି ନାଗରିକତାର ଅନୁମାନ ଆପଣଙ୍କ ପକ୍ଷରେ ନାହିଁ।”

ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଆଧାର କାର୍ଡ ଓ ଭୋଟର ଆଇଡି କାର୍ଡକୁ ୧୧ଟି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ତାଲିକାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ନ କରାଯିବା ମଧ୍ୟ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ବିବାଦର କାରଣ ହୋଇଛି। ଏହି ସଂଶୋଧନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବିହାରର ଆଗାମୀ ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିବାରୁ ଏହା ରାଜନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପଡ଼ିଛି। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏହି ମାମଲାରେ ଆଗାମୀ ଶୁଣାଣି ପାଇଁ ତାରିଖ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଛନ୍ତି, ଏବଂ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କ ଏହି ପଦକ୍ଷେପର ବୈଧତା ଓ ନ୍ୟାୟପୂର୍ଣ୍ଣତା ଉପରେ ଆଲୋଚନା ଜାରି ରହିଛି।