ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ଯୋଡ଼େ ପ୍ରାର୍ଥନା

ପ୍ରାର୍ଥନା ମନୁଷ୍ୟ ଜାତି ପାଇଁ ଏକ ଈଶ୍ୱରୀୟ ଆଶୀର୍ବାଦ  । କୁହାଯାଏ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ହେଉଛି ଭଗବାନଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ନିଜକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ସମର୍ପି ଦେଇ ନିଜ ହୃଦୟର ବାର୍ତ୍ତାକୁ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇବା  । ପ୍ରାର୍ଥନାର ସଂଜ୍ଞାକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବା ଅସମ୍ଭବ  । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀ ସତ୍ୟସାଇ ବାବାଙ୍କ ପରମ ଭକ୍ତ ଏନ.କସ୍ତୁରୀଙ୍କ କଥାଟି ମନେପଡ଼ୁଛି । ଭଗବାନ ଶ୍ରୀସତ୍ୟସାଇ ବାବା ସମ୍ଭାଷଣରେ କହିଛନ୍ତି - "ମୋର କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନାମ ନାହିଁ, ଯେ ଯେକୌଣସି ନାମରେ ମୋତେ ଡାକିଲେ ମୁଁ ଉତ୍ତର ଦେବି । ସବୁଯାକ ନାମ ମୋରି, ଅନ୍ୟ ଭାବରେ କହିଲେ ମୋତେ କି ନାମ ଦେବ ତାକୁ ତୁମେ ହିଁ ଠିକ କରିଥାଅ ।' କଳିଯୁଗରେ ଈଶ୍ୱର ଉପଲବ୍ଧିର ସବୁଠାରୁ ଭଲ ମାର୍ଗ ନାମଯୋଗ ମାତ୍ର ଆଜିକାଲି ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଏହାକୁ ଗୋଟାଏ ବୃଥା କସରତ କହି ଉପେକ୍ଷା କରୁଛନ୍ତି । ବାବା ଏଠାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି - "ଶ୍ୱାସ ପ୍ରଶ୍ୱାସ କ'ଣ କେବେ ଗୋଟାଏ ନିରର୍ଥକ କସରତ ହୋଇପାରେ?' ସୋହମ ବା ସାଇରାମ କିମ୍ବା ଏପରି କୌଣସି ନାମ ଶ୍ୱାସପ୍ରଶ୍ୱାସ ପରି ଅଖଣ୍ଡ ଭାବରେ ଉଚ୍ଚାରିତ ହେଉଥିବା ଉଚିତ । ପ୍ରାର୍ଥନା ହେଉଛି ପ୍ରେମର ଭାଷା  । ଏହି ଶବ୍ଦର ୫ଟି ଅର୍ଥ ରହିଛି  । ପ୍ରାର୍ଥନା ହେଉଛି ଭଗବାନଙ୍କ ସହ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ କରିବା ସଦୃଶ  । ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ୱ ସବୁଠାରେ ବିଦ୍ୟମାନ  । ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଏବଂ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ ସଚ୍ଚୋଟ ହୃଦୟ ହେବା ନିତ୍ୟାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ  । ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ ପ୍ରେମଭାବ ଏବଂ ଆଦର ସହକାରେ ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ନୁଆଁଇ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ସହିତ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ କରିବା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରାର୍ଥନା ସାର୍ଥକ ହୋଇନଥାଏ  । ତେଣୁ ନିଜର ହୃଦୟ କଥା କହିବା ସହିତ ଈଶ୍ୱରୀୟ ବାର୍ତ୍ତାକୁ ମଧ୍ୟ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ସହକାରେ ଶୁଣିବା ଉଚିତ୍  ।
ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ଦୁଇଟି ଶାଖା ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଉଚିତ୍  । ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଭଗବାନଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ସଚ୍ଚୋଟ ହୃଦୟରେ ନିଜର ବିଚାର, ଆକାଂକ୍ଷା ଏବଂ ମାର୍ଗ ପ୍ରଦର୍ଶନ ବିଷୟରେ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ଆବଶ୍ୟକ  । ଦ୍ୱିତୀୟତଃ ନିଜ କଥାକୁ ବ୍ୟକ୍ତ କରିସାରିବା ପରେ ଭଗବାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଉତ୍ତରକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିବା ଉଚିତ ଏବଂ ଭଗବାନଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ୱକୁ ବୁଝିବା ଉଚିତ  । ସେ ଦେଖାଇଥିବା ଉଚିତ୍ ମାର୍ଗ ଏବଂ ଆଜ୍ଞାପ୍ରତି ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ନିଜ ଚଲାପଥକୁ ସହଜ ଓ ସୁନ୍ଦର କରିବା ଉଚିତ  । ଯାହାଦ୍ୱାରା ପ୍ରାର୍ଥନା ଶେଷ ହେବା ପରେ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ବିଶେଷ ଆନନ୍ଦ, ଶକ୍ତ ଏବଂ ସ୍ଫୁର୍ତ୍ତି ସଂଚାରିତ ହେଉଥିବାର ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ଅନୁଭବ କରିପାରିବେ  ।
ନିଜର ଅନନ୍ତ ହୃଦୟରେ ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ରଖିବା ଉଚିତ୍  । ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ ଆମର ଭଗବାନଙ୍କ ସହିତ ସିଧା ସମ୍ପର୍କ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଫଳସ୍ୱରୂପ ଆମ ଭିତରେ ଈଶ୍ୱରୀୟ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ  । ଆମେ ମନୁଷ୍ୟ ହୋଇଥିବା କାରଣରୁ ଆମ ମଧ୍ୟରେ ଭଗବାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନିବାର ଶକ୍ତି ରହିଛି  । ତେଣୁ ଆମେମାନେ ଏହି ଶକ୍ତିକୁ ସଦୁପଯୋଗ କରିବା ଉଚିତ୍  । ଏହାପରେ ମଧ୍ୟ ଯଦି ଆମେ ପଶୁମାନଙ୍କ ଭଳି ଜୀବନ ବିତେଇବା ତେବେ ଏହା ଆମର ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ  । କାରଣ ଈଶ୍ୱର ବିଶ୍ୱରୂପୀ ଅଟନ୍ତି  । ତେଣୁ ଆମେ ଏହାକୁ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା ଦ୍ୱାରା ପୂଜା କରିପାରିବା  । ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ ଆମେ ନିଜର ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ଶାନ୍ତ ରଖିବା ଉଚିତ୍  । କେବଳ ଏକ ଈଶ୍ୱରୀୟ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ଲୀନ ହୋଇଯିବା ଦରକାର  । ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରାର୍ଥନାର ମହତ୍ୱକୁ ବୁଝିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ବାଣୀ ହେଉଛି "ଶାନ୍ତ ହୋଇଯାଅ' ଏବଂ ମୁଁ ଈଶ୍ୱର ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କର  । ଏହାପରେ ପରେ ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ଅନୁଭବ କରିପାରିବେ ଆନନ୍ଦଦାୟକ ପରିବେଶକୁ  । ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ ସଂସାରମୋହକୁ ତ୍ୟାଗ କରି ଏବଂ ଅତୀତକୁ ଭୁଲିଯାଇ ନିଜର ଭବିଷ୍ୟତ ବିଚାର ମନରେ ଆଣିବା ଦରକାର  । ଏହି ସମୟରେ ଏତିକି ଭାବନା ରଖିବା ଉଚିତ୍ - ମୁଁ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ପାଇଁ ବଞ୍ଚôଛି ଏବଂ ବଞ୍ଚôବି ମଧ୍ୟ  । ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରା ରଖିବା ଦ୍ୱାରା ଆମକୁ ପୁଣ୍ୟପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇଥାଏ  । ଏସବୁ ଆଖି ଆଗରେ ରଖି ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ସହ ଆମର ସମ୍ପର୍କ ଯୋଡ଼ିବା ଦ୍ୱାରା ଅବଶ୍ୟ ଆମର ପ୍ରାର୍ଥନା ପ୍ରେମର ପରିଭାଷା ହୋଇପାରିବ  ।
ନାମ ସ୍ମରଣ ମାର୍ଗରେ ମଧ୍ୟ ଆମକୁ ଅନେକ ଖାଲଢ଼ିପ ଆଗେଇ ଯିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ । ଆମେ ଏ ସାଧନାରେ ରତ ଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ନାମର ସାଧକଙ୍କୁ ତୁଚ୍ଛ ଭାବ ବା ସମାଲୋଚନା ସର୍ବଦା ବର୍ଜନୀୟ । ଜୀବନ ଚେତନାରେ ଭକ୍ତି, ଜ୍ଞାନ, କର୍ମ ଓ ରାଜ ଏହି ଚାରି ଯୋଗର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ପର୍କ ନାମ ସ୍ମରଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରହିଛି । କର୍ମଯୋଗ ହେଉଛି ମାଟି ଦୀପ ସଦୃଶ । ଭ୍କ୍ତି ଯୋଗ ସେଥିରେ ଥିବା ତେଲ, ରାଜଯୋଗ ହେଉଛି ବଳିତା, ଜ୍ଞାନ ଯୋଗ ହେଉଛି ଆଲୋକ । ସତକର୍ମ ଭକ୍ତି ଓ ଉତ୍ସର୍ଗ, ସବୁ ଜୀବ ଠାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦର୍ଶନ, ସବୁ ଘଟଣାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ହସ୍ତର ଦର୍ଶନ ଆଡ଼କୁ ଘେନିଯାଏ ଏବଂ ଏହା ଉପାସନା ଆଡ଼କୁ ନେଇଯାଏ । ଉପାସନା ଫଳରେ ପ୍ରାଣାୟମ ଓ ଏକାଗ୍ରତା, ସବୁ ଆପେ ଆପେ ଠିକ ହୋଇଯାଏ । ଆଉ ଏହି ସାଧନାର ଚରମ ସୀମା ଭାବରେ ଆତ୍ମା ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦୀପ୍ତିରେ ପ୍ରକଟିତ ହୁଏ । ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ଦ୍ୱାରା ମନୁଷ୍ୟ ମୋହ ମାୟା ସଂସାରରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଥାଏ  । ଏହାସହିତ ଯେତେବେଳେ ଈଶ୍ୱରୀୟ ଉପସ୍ଥିତିରେ ପୂର୍ଣ୍ଣମାନ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତି ହେବାର ଅନୁଭବ କରୁ ସେତେବେଳେ ଆମର ସମସ୍ତ ଆକାଂକ୍ଷା ଏବଂ ଇଛା ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ନାମରେ ପୂରଣ ହୋଇଥାଏ  । 
"ତୁମେ ମୋ ଆଡ଼କୁ ପାଦେ ଆଗେଇଲେ ମୁଁ ତୁମ ଆଡ଼କୁ ଦଶପାଦ ଆଗେଇବି । ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଓ ଉଦ୍ୟମ କରିବା ମଣିଷର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ସଫଳତା ବା ବିଫଳତା ଈଶ୍ୱରଙ୍କ କୃପା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ଭଗବାନ ସଶରୀରରେ ତୁମ ପାଖେ ଅଛନ୍ତି ଏହି ବିଶ୍ୱାସର ସହ ତୁମକୁ ଦିଆଯାଇଥିବା କର୍ମ କରିଯାଅ । ନାମ ସ୍ମରଣରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇ ରହି ତାହା ହିଁ ସର୍ବୋତ୍ତମ ସାଧନା । ତାହା ହିଁ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଜପ ସର୍ବାଧିକ ଲାଭପ୍ରଦ ତପସ୍ୟା । ନାମକୁ ପ୍ରେମପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଦିଅ ଓ ଭକ୍ତି ବିଜଡ଼ିତ କରିଦିଅ । ତାହା ହିଁ ତୁମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସହଜତମ ମାର୍ଗ ।' - ଭଗବାନ ଶ୍ରୀସତ୍ୟସାଇ ବାବାଙ୍କ ଦିବ୍ୟବାଣୀ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଦିବ୍ୟ ରାସ୍ତାର ମାର୍ଗ ଦର୍ଶନ କରୁ ।  
ମୋ : ୯୪୩୭୦୦୪୪୬୬