୬ ମାସ ଭିତରେ ରିକ୍ସା ଟଣା ବନ୍ଦ : ସୁପ୍ରିମ କୋର୍ଟ

୬ ମାସ ଭିତରେ ରିକ୍ସା ଟଣା ବନ୍ଦ : ସୁପ୍ରିମ କୋର୍ଟ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ:  ସବୋର୍ଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟଳୟ ରିକ୍ସା ଟଣା ଉପରେ ଲଗାଇଲେ ରୋକ। ଏହି କଥା ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ। ରିକ୍ସା ଟଣାକୁ ଅମାନବୀୟ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ। ବର୍ତ୍ତମାନ ସଭ୍ୟ ସମାଜରେ ରିକ୍ସା ଟଣା ଅଶୋଭନୀୟ କହିଛନ୍ତି କୋର୍ଟ। ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଆଉ ଜଣଙ୍କୁ କାହିଁକି ଟାଣିବ?  ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୮ ବର୍ଷ ପରେ ଏସବୁ ବୃତ୍ତି ପାଇଁ କାହିଁକି ବାଧ୍ୟ କରାଯାଉଛି ? ପ୍ରଶ୍ନ କରିଛନ୍ତି ସୁପ୍ରିମ କୋର୍ଟ।

ସମ୍ବିଧାନର ପ୍ରଚଳନର ୭୫ ବର୍ଷ ପରେ ଏ ଅସାମ୍ବିଧାନିକ କାର୍ଯ୍ୟ କାହିଁକି ହେଉଛି? ତୁରନ୍ତ ରିକ୍ସାଟଣା ବନ୍ଦ କରିବାକୁ  ସବୋର୍ଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟଳୟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଲେ। ରିକ୍ସାକୁ ବେଉସା କରିଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ହେଉ ବିକଳ୍ପ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବୋଲି କହିଛନ୍ତି କୋର୍ଟ। SUPREME COURTମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତମାଳାରେ ଏକ ପାହାଡ଼ ଷ୍ଟେସନ ଅଛି – ମାଥେରାନ। ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ‘ପରିବେଶ-ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଅଞ୍ଚଳ’ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ, ଅର୍ଥାତ୍ ପରିବେଶକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଏଠାରେ ଯାନବାହାନ ନିଷେଧ। ତେଣୁ, ଏଠାରେ ନା କାର ଚାଲିଥାଏ ନା ବାଇକ୍‌। ଏହି କାରଣରୁ ଆଜି ମଧ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କୁ ହାତରେ ଟାଣି ରିକ୍ସାରେ ଏଠାକୁ ନିଆଯାଇଥାଏ। ଅର୍ଥାତ୍‌, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ୟ ଜଣଙ୍କୁ ଟାଣି ପାହାଡ଼ୀ ରାସ୍ତାରେ ନେଇଯାଆନ୍ତି। ଏହା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିବା ଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଏହି ଚିତ୍ର କୌଣସି ପୁରୁଣା ଯୁଗର ନୁହେଁ, ବରଂ ଆଜିର, ୨୦୨୫। ଏବଂ ଏହା ହିଁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କୁ ଆଘାତ ଦେଇଛି।

ବୁଧବାର ଦିନ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଏହି ମାମଲା ଉଠିବା ପରେ, ଦେଶର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ବି.ଆର. ଗଭାଇ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଦୁଇ ବିଚାରପତିଙ୍କ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ। କୋର୍ଟ କହିଥିଲେ, “ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁଃଖଦ ଯେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମ ଦେଶରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଅନ୍ୟ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ହାତ ଧରି ଟାଣିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି। ଯେତେବେଳେ ଆମର ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଏବଂ ସମାନତାର ଅଧିକାର ଦିଏ, ତେବେ ଏପରି କିପରି ହୋଇପାରିବ?

ବିଚାରପତିମାନେ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଥିଲେ ଯେ ଆମେ କ’ଣ ସମ୍ବିଧାନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ସାମାଜିକ ଏବଂ ଆର୍ôଥକ ନ୍ୟାୟକୁ ପ୍ରକୃତରେ ବୁଝିପାରୁଛୁ? ତା’ପରେ ସେମାନେ ନିଜେ ଉତ୍ତର ଦେଲେ – ବୋଧହୁଏ ନୁହେଁ।

୪୫ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା କଥା, ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ଉନ୍ନତି ନାହିଁ

କୋର୍ଟ ଏହା ମଧ୍ୟ ମନେ ପକାଇ ଦେଇଛି ଯେ ୪୫ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ପଞ୍ଜାବର ସାଇକେଲ ରିକ୍ସା ଚାଳକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଦେଇଥିଲେ। ସେତେବେଳେ କୋର୍ଟ କହିଥିଲେ ଯେ ରିକ୍ସା ଚାଳକମାନଙ୍କୁ ଏକ ଉନ୍ନତ ଜୀବନ ମିଳିବା ଉଚିତ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଶୋଷଣ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। କିନ୍ତୁ ଏତେ ବର୍ଷ ପରେ ମଧ୍ୟ ମାଥେରାନ ଭଳି ଅଞ୍ଚଳରେ ପରିସ୍ଥିତି ବଦଳି ନାହିଁ। ଆଜି ମଧ୍ୟ ଲୋକମାନେ ସେଠାରେ ରିକ୍ସା ଟାଣୁଛନ୍ତି, ଯେପରି ଦାସତ୍ୱ ଯୁଗରେ ହେଉଥିଲା।
ସରକାରଙ୍କୁ କଡ଼ା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି କୋର୍ଟ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆଉ ବିଳମ୍ବ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। ସରକାରଙ୍କୁ ୬ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଯୋଜନା କରିବାକୁ ପଡିବ।

ଯେଉଁଥିରେ ହାତ ଧରି ରିକ୍ସା ଟାଣୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଇ-ରିକ୍ସା ଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିବା ଉଚିତ। କୋର୍ଟ ଏହା ମଧ୍ୟ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ସରକାର ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ସେ ନିଜେ ଏହି ଇ-ରିକ୍ସା କିଣି ସେହି ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଭଡ଼ାରେ ଦେଇପାରିବେ। ଏହା ଦ୍ୱାରା ସେହି ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ଜୀବିକା ମଧ୍ୟ ଚାଲିବ ଏବଂ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ସମ୍ମାନର ସହିତ ବଞ୍ଚିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇବେ।

ସୁପ୍ରିମ କୋର୍ଟ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ଗୁଜରାଟର ଏକ ଯୋଜନାର ଉଦାହରଣ ମଧ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ। ସରକାର ଗୁଜୁରାଟର ସର୍ଦ୍ଦାର ସରୋବର ଡ୍ୟାମ ନିକଟରେ “ଷ୍ଟାଚ୍ୟୁ ଅଫ୍ ୟୁନିଟି” ନିକଟରେ ଏକ ଇ-ରିକ୍ସା ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ଆଦିବାସୀ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଇ-ରିକ୍ସା ଦିଆଯାଇଛି। ଯାହାକୁ ସେମାନେ ନିଜେ ଚଲାଇ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି। ଏହା ମହିଳାଙ୍କୁ ସ୍ୱାବଲମ୍ବୀ ହେବାର ସୁଯୋଗ ଦେଇଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ମାନ ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ମଧ୍ୟ ଏହା କରିବା ଉଚିତ। କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା କେବଳ ଜଣେ ରିକ୍ସା ଚାଳକ ବିଷୟରେ ନୁହେଁ, ବରଂ ସମଗ୍ର ସମାଜର ଚିନ୍ତାଧାରା ବିଷୟରେ। ଯଦି ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମେ କାହାକୁ ଏପରି କାମ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରୁ, ତେବେ ଆମେ ସମ୍ବିଧାନର ଆତ୍ମାକୁ ପ୍ରତାରଣା କରୁଛୁ, ଯାହା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସମାନତା ଏବଂ ସମ୍ମାନର ଅଧିକାର ଦିଏ। ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି କହିଛନ୍ତି, ଏପରି ଅମାନବୀୟ ପ୍ରଥା ଏବେ ବନ୍ଦ ହେବା ଉଚିତ। ଯେତେବେଳେ ଆମେ କହୁଛୁ ଆମେ ଭାରତର ଲୋକ, ଏଥିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ, ସେ କେଉଁ ବର୍ଗର ଅଟନ୍ତି।