ଆତ୍ମାର ପ୍ରକୃତି ଓ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥ ସେବା 

ଡ. ଅମୂଲ୍ୟ କୁମାର ପଣ୍ଡା : ଏଟା ହଉଛି ମିଛ ମାୟା ସଂସାର ..! ଏଠି କେହି ନୁହେଁ କାହାର ! ସବୁ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ବେଳେ ତମର ସ୍ୱାର୍ଥ ସରିଗଲେ ତମେ କେହି ନୁହେଁ ତାଙ୍କର ..... ମଣିଷ ଭିତରେ ଲୁକାୟିତ ଭାବେ ରହିଥିବା ସ୍ୱାର୍ଥ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଆତ୍ମାରେ ନିହିତ। ସ୍ୱାର୍ଥର ଅର୍ଥ ହେଉଛି "ସ୍ୱାର୍ଥ", ଅର୍ଥାତ୍‌ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ କାମ କରିବା। ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆତ୍ମା ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ କାମ କରେ । ଯଦିଓ ଏହା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ କିଛି କରେ, ତଥାପି ଫଳସ୍ୱରୂପ ସେ ନିଜ ପାଇଁ କିଛି ଲାଭ ପାଏ । ତେଣୁ, ଏକ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ, ସ୍ୱାର୍ଥ ହେଉଛି ଆତ୍ମାର ପ୍ରକୃତି । ଯେତେବେଳେ ଏହା କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ, ସେତେବେଳେ ପ୍ରଥମେ ଭାବେ, ଯଦି ମୁଁ ଏହା କରେ, ତେବେ ମୁଁ ଏଥିରୁ କ'ଣ ପାଇବି ? ଯଦି କୌଣସି ଲାଭ ଅଛି, ତେବେ ମୁଁ ତାହା କରିବା ଉଚିତ । ଯଦି କୌଣସି ଲାଭ ନାହିଁ, ତେବେ ମୁଁ ଏହା କାହିଁକି କରିବି ? ଏବଂ ଯଦି କିଛି କରିବା ଦ୍ୱାରା ମୋର କିଛି କ୍ଷତି ହେବ, ମୁଁ ତାହା କରିବି ନାହିଁ । କେତେବେଳେ, ଅଜ୍ଞତା ଯୋଗୁଁ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଏକ କ୍ଷତିକାରକ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ଲାଭଜନକ ବୋଲି ମନେ କରେ । ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅଜ୍ଞାନତା ଯୋଗୁଁ ଏହାକୁ ଲାଭଦାୟକ ବୋଲି ମନେ କରେ, ତଥାପି ସେ ସେହି କ୍ଷତିକାରକ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ । ସେ ଲାଭ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏହା କରେ । ସେ ଭାବେ, ଏହା କରି ମୁଁ ଲାଭ ପାଇବି । ଯେପରି ମଦ୍ୟପାନ କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ମଦ୍ୟପାନ କରିବା କ୍ଷତିକାରକ । ତଥାପି, ସେମାନେ ମଦ୍ୟପାନ କରିବାରେ ଆନନ୍ଦ ପାଆନ୍ତି । ଏବେ, ଯଦି ଆମେ ଜ୍ଞାନ ବିଷୟରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିବା, ଏହାକୁ ସଠିକ୍‌ ଭାବରେ ବୁଝିବା ବିଷୟରେ କହିବା, ତେବେ ଯଜ୍ଞ କରିବା, ଦାନ ଦେବା, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଭଲ ପରାମର୍ଶ ଦେବା, ପଶୁମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭଲ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଲାଭ ହୁଏ ଏବଂ ଖୁସି ଆଣେ । ଯିଏ ଏହାକୁ ସଠିକ୍‌ ଭାବରେ ବୁଝେ ତାକୁ ଜ୍ଞାନୀ କୁହାଯାଏ । ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଏହି କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ କରେ । ଯେତେବେଳେ ଆତ୍ମା ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ନିଜ ଲାଭ ପାଇଁ କରେ, ସେତେବେଳେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ନୁହେଁ । ଏହା ସତ୍ୟ । ତଥାପି, ଜଗତରେ, ଏହି ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର ଦେଖାଯାଏ, ଏହି ବ୍ୟକ୍ତି ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ସେବା କରେ । ତା'ପରେ ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଯେ ଯେତେବେଳେ ସେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ସେବା କରେ, ସେ ପରମେଶ୍ୱରଙ୍କଠାରୁ ମୁକ୍ତି କିମ୍ବା ସେହିପରି କିଛି ପୁରସ୍କାର ଚାହେଁ, କିନ୍ତୁ ସେ ସାଂସାରିକ ଲୋକଙ୍କଠାରୁ କୌଣସି ଭୌତିକ ଧନ, ସମ୍ମାନ କିମ୍ବା ସାନ୍ତ୍ୱନା ଚାହୁଁନାହିଁ । ଏହାକୁ ହିଁ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ସେବା କୁହାଯାଏ । ତେଣୁ ବର୍ତ୍ତମାନ  ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିରୀକ୍ଷଣ କରିବାକୁ ପଡିବ ଯେ ଭୌତିକ ସମ୍ପତ୍ତି, ସମ୍ମାନ କିମ୍ବା ସାନ୍ତ୍ୱନା ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ୱାର୍ଥପର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପାଇଁ କିଏ ଆପଣଙ୍କ ଠାରୁ ଅଧିକ ଦିଏ ଏବଂ କିଏ ଏହା ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ଭାବରେ କରେ? ଏପରି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ବଜାୟ ରଖିବା ସର୍ବୋତ୍ତମ ଯିଏ ଆପଣଙ୍କୁ ଏକ ସଚ୍ଚୋଟ ହୃଦୟରେ ସହଯୋଗ କରେ । କାରଣ ସେହି ସମ୍ପର୍କ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଉଚ୍ଚ଼ ଏବଂ ପବିତ୍ର । ଯଦିଓ ଏହିପରି ଲୋକ ଏହି ଦୁନିଆରେ ବିରଳ, ତଥାପି ଆପଣ କିଛି ଲୋକଙ୍କୁ ଭେଟିବା ଉଚିତ୍‌  ଏବଂ ଆପଣ ସେବା କରୁଥିବା ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ କିଛି ଲାଭ ପାଇଁ ଏପରି କରନ୍ତି, ଯେପରିକି ଭୌତିକ ଆରାମ, ଧନ, ସମ୍ମାନ, ପ୍ରତିଷ୍ଠା, ପ୍ରଶଂସା, ଇତ୍ୟାଦି ।  ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ସମାନ ସର୍ତ୍ତରେ ସର୍ତ୍ତିତ: ଯଦି ଆପଣ ସେମାନଙ୍କୁ ଏପରି ଭୌତିକ ଆରାମ, ଧନ, ସମ୍ମାନ, ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରଦାନ କର, ତେବେ ସେମାନେ ଆପଣଙ୍କର ସେବା କରିବେ । ଯେଉଁଦିନ ଆପଣ ସେମାନଙ୍କୁ ଏହି ସୁବିଧା ଯୋଗାଇବା ବନ୍ଦ କରିବ, ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପର୍କ ଭାଙ୍ଗିଦେବେ ।   ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ବଜାୟ ରଖନ୍ତୁ । ଆପଣ ସର୍ବଦା ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଖୁସି ପାଇବେ । ଯେଉଁମାନେ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ଭାବରେ ବିଶ୍ୱର ସେବା କରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଈଶ୍ୱର ଅପାର ଆନନ୍ଦ ଦିଅନ୍ତି । ଏବଂ ଯଦି, ଏପରି ଲୋକଙ୍କୁ ଦେଖିବା ପରେ, ଆପଣ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ପରି ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ ଜୀବନରେ ଅପାର ଆନନ୍ଦ ପାଇବେ । ଈଶ୍ୱର ଆପଣଙ୍କୁ ଭିତରରୁ, ଅର୍ଥାତ୍‌ ଆପଣଙ୍କ ହୃଦୟରୁ ସେହି ଆନନ୍ଦ ଦେବେ । ସ୍ୱାର୍ଥ ରଖିତ ସମସ୍ତେ ସମ୍ପର୍କ ଯୋଡ଼ନ୍ତି ହେଲେ ଥରୁଟିଏ ବିନା ସ୍ୱାର୍ଥରେ ଗୋଟିଏ ସମ୍ପର୍କ ସହିତ ଜିଇଁ ଦେଖନ୍ତୁ ନାଁ କେତେ ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଆନନ୍ଦ ମିଳେ ସେଥିରେ ଯଦି କାହା ପାଖରେ ସେମିତି ସମ୍ପର୍କ ଟିଏ ଅଛି ତେବେ ଆପଣ ବହୁତ ଭାଗ୍ୟବାନ ଓ ଆଶୀର୍ବାଦ ଯୁକ୍ତ ଅଟନ୍ତି, ସେହି ଭଳି ସମ୍ପର୍କ କୁ ସର୍ବଦା ନିଜ ଜୀବନ ଠାରୁ ଅଧିକ ଭଲପାଇବା ଦେଇ ସାଇତି ରଖନ୍ତୁ  ।
ଅରଙ୍ଗାବାଦ ବରୀ ଯାଜପୁର,ମୋବାଇଲ - ୮୨୪୯୫୦୨୭୭୬