ବଦି୍ରନାଥରେ ବାଜିବନି ଶଙ୍ଖ

ଡେରାଡୁନ:  ଶଙ୍ଖ ପ୍ରତି ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ବିଶେଷ ଆକର୍ଷଣ ରହିଛି ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିବା ବେଳେ ବଦ୍ରିନାଥ ଧାମରେ ଏହାର ବ୍ୟବହାରକୁ ନେଇ ଏକ ରୋଚକ ନିୟମ ରହିଛି । ମନ୍ଦିରର ଉଭୟ ଧାର୍ମିକ ରୀତିନୀତି ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଯୁକ୍ତିକୁ ପାଳନ କରିବା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ଜଣେ ସ୍ଥାନୀୟ ପୂଜକ କହିଛନ୍ତି, ମନ୍ଦିରରେ ଶଙ୍ଖର ଶବ୍ଦକୁ କଡ଼ାକଡ଼ି ଭାବେ ନିଷେଧ କରାଯାଇଛି । ଶଙ୍ଖ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପନ୍ନ କମ୍ପନ ଆଖପାଖ ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ହିମସ୍ଖଳନ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ ବୋଲି ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକକଥାରୁ ଜଣାପଡିଛି  । ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ଆମ ପରମ୍ପରା ସହିତ ଗଭୀର ଭାବରେ ଜଡ଼ିତ ଏବଂ ଉଭୟ ଭକ୍ତ ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ବାସନ୍ଦା ଏହାକୁ ଗମ୍ଭୀରତାର ସହ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ବୋଲି ପୂଜାରୀ କହିଛନ୍ତି । ବଦ୍ରିନାଥକୁ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନେ ଆସୁଥିବା ବେଳେ ଏଭଳି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ପରିବେଶରେ କ୍ଷୁଦ୍ରତମ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି । ପରିବେଶବିତ୍ ତଥା ଚିପ୍କୋ ଆନେ୍ଦାଳନର ନେତା ଚଣ୍ଡୀ ପ୍ରସାଦ ଭଟ୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବଦ୍ରିନାଥର ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ଦିରକୁ ବାଦ୍ ଦେଲେ ବଦ୍ରିପୁରୀର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶରେ ହିମସ୍ଖଳନ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଅଧିକ ରହିଛି ।  ଯଦି ଆମେ ଅତୀତର ହିମସ୍ଖଳନ ଘଟଣାକୁ ଦେଖୁ, ତେବେ ବଦ୍ରିପୁରୀ ପ୍ରାୟ ପ୍ରତି ଦଶନ୍ଧିରେ ହିମସ୍ଖଳନରେ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଛି । ପାଞ୍ଚ ଦଶନ୍ଧିରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ହିମାଳୟ ପରିବେଶକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଭଟ୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ୨୦୧୪ରେ ବଦ୍ରିନାଥର ନାରାୟଣ ପର୍ବତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକ ବଡ଼ ହିମସ୍ଖଳନ ଯୋଗୁଁ ବ୍ୟାପକ କ୍ଷୟକ୍ଷତି ହୋଇଥିଲା । ୯୨ ବର୍ଷୀୟ ଭଟ୍ଟଙ୍କୁ ପଦ୍ମବିଭୂଷଣ, ପଦ୍ମଶ୍ରୀ, ଗାନ୍ଧି ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ଏବଂ ମ୍ୟାଗସେସ ପୁରସ୍କାର ଭଳି ସମ୍ମାନ ମିଳିଛି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବରଫପାତ ଯୋଗୁଁ କେବଳ ବଦ୍ରିପୁରୀ ନୁହେଁ ବରଂ ମାନା ଓ ଆଖପାଖ ଗାଁରେ ମଧ୍ୟ ଧନଜୀବନ ହାନି ହୋଇଛି । ସମାଜସେବୀ ଓମ୍ ପ୍ରକାଶ ଭଟ୍ଟ କହିଛନ୍ତି, ବଦ୍ରିନାଥ ଧାମରେ ନୀଳକଣ୍ଠ ପର୍ବତ, ନର-ନାରାୟଣ, କାଞ୍ଚନ ଗଙ୍ଗା, ଶତୋପନ୍ତ, ମାନା ଓ କୁବେର ପର୍ବତ ରହିଛି । ଏହାବ୍ୟତୀତ ଆହୁରି ଅନେକ ଶିଖର ରହିଛି, ଯେଉଁଠି ବରଫ ଘେରି ରହିଛି । ଅତୀତରେ ବଦ୍ରିନାଥଠାରୁ ମାନା ଅଞ୍ଚଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରବଳ ତୁଷାରପାତ ହେଉଥିଲା । ବରଫଘେରା ଏହି ଶିଖରରୁ ହିମସ୍ଖଳନ ଆଶଙ୍କା ଥିବାରୁ ବଦ୍ରିନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ଶଙ୍ଖ ଫୁଙ୍କା ଯାଉନଥିଲା । ବଦ୍ରିନାଥଙ୍କ ଧାର୍ମିକ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଭୁବନ ଚନ୍ଦ୍ର ଉନିଆଲ କହିଛନ୍ତି, ବଦ୍ରିନାଥରେ ଅଭିଷେକ ରୀତିନୀତି ପାଇଁ ଶଙ୍ଖ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ଏବଂ ଦେବତାଙ୍କୁ ଦିଆଯାଉଥିବା ଅର୍ପଣକୁ ପବିତ୍ର କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ  । ତେବେ ଏଠାରେ ଶଙ୍ଖ ଫୁଙ୍କିବା ନିଷେଧ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି । ଏହି କଟକଣା ଯୋଗୁଁ ହିମସ୍ଖଳନକୁ ରୋକିବାରେ ସହାୟତା ହୋଇପାରେ । ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ବୈଜ୍ଞାନିକ କହିଛନ୍ତି, ବଦ୍ରିନାଥଠାରୁ ମାନା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମଗ୍ର ଉପତ୍ୟକା ସମ୍ବେଦନଶୀଳ । ପୂର୍ବରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ମାନବ ଗତିବିଧି ଖୁବ୍ କମ୍ ଥିଲା । ବଦ୍ରିନାଥରେ ଶଙ୍ଖ ବଜାଇବା ନିଷେଧ କରିବା ପଛର ବୈଜ୍ଞାନିକ କାରଣ ଥିଲା ବରଫଘେରା ଶିଖରରେ କମ୍ପନକୁ ରୋକିବା  । ତେବେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ମାନବୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଯଥେଷ୍ଟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଏଠାରେ ବ୍ୟାପକ ନିର୍ମାଣ ଚାଲିଥିବାରୁ ହିମସ୍ଖଳନ ଘଟଣା ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି ।..