ଭାରତର ସୁଦର୍ଶନ ଚକ୍ର କେତେ ଭୟଙ୍କର?

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ଭଳି ପରିସ୍ଥିତି ଜାରି ରହିଛି। ମେ ୭ରେ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅପରେଶନ ସିନ୍ଦୂର ଆରମ୍ଭ କରି ୯ଟି ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆଡ୍ଡାକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିଛି। ଏହା ପରେ, ସମସ୍ତେ ଭାରତର ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଶକ୍ତିକୁ ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି। ଭାରତ ପାଖରେ ଅନେକ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଅଛି, କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତ S-400 ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀ ନିୟୋଜିତ କରିଛି। S-400 କୁ ବିଶ୍ୱର ଅନେକ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଉଛି। କିନ୍ତୁ ଅନେକ ଦେଶର ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଏହାଠାରୁ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ। ଯେପରି ଇସ୍ରାଏଲର ଆଇରନ ଡୋମ ଅଛି, ଯାହା ସିଧାସଳଖ ଭୂମିରୁ ଶତ୍ରୁ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଭାରତର S-400, ଇସ୍ରାଏଲୀ ଆଇରନ ଡୋମ ଅପେକ୍ଷା କେତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ। ବିଶ୍ୱର ଅଗ୍ରଣୀ ମିସାଇଲ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତର ଏସ-୪୦୦ ଟ୍ରାଇଅମ୍ଫ ଏବଂ ଇସ୍ରାଏଲର ଆଇରନ ଡୋମ ଅନ୍ୟତମ।

ଭାରତର S-400 ଟ୍ରାଇଅମ୍ଫ ହେଉଛି ଏକ ଦୀର୍ଘ-ପରିସର ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଯାହା ବିମାନ, ମିସାଇଲ, ଏବଂ ଡ୍ରୋନକୁ ୪୦୦ କିଲୋମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୂରତାରେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଧ୍ୱଂସ କରିପାରେ। ଏହା ଏକ ବହୁମୁଖୀ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଯାହା କ୍ରୁଜ ମିସାଇଲ, ବାଲିଷ୍ଟିକ ମିସାଇଲ ଏବଂ ନିମ୍ନ-ଉଡ଼ାଣ କରୁଥିବା ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ରୋକିବା କ୍ଷମତା ରଖିଛି। ଏସ-୪୦୦ ଏକସମୟରେ ୧୦୦ଟି ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ଟ୍ରାକ କରିପାରେ ଏବଂ ୩୬ଟି ମିସାଇଲକୁ ନିୟୋଜିତ କରିପାରେ। ଏହାର ରାଡାର ଏବଂ ସେନ୍ସର ଅତ୍ୟାଧୁନିକ, ଯାହା ଏହାକୁ ଷ୍ଟେଲ୍ଥ ବିମାନ ପରି ଉନ୍ନତ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ଚିହ୍ନଟ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ କରେ। ଭାରତ, ଚୀନ ଏବଂ ତୁର୍କୀ ପରି ଦେଶମାନେ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଏହାର ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଚାହିଦାକୁ ପ୍ରମାଣ କରେ।

ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଖବର ଅନୁସାରେ, ଏସ-୪୦୦ ସିରିଆରେ ଯୁଦ୍ଧ ପରୀକ୍ଷଣରେ ୮୫% ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି, ଯେଉଁଠାରେ ଏହା ଏଫ-୨୨ ପରି ଷ୍ଟେଲ୍ଥ ବିମାନକୁ ଟ୍ରାକ କରିଥିବା ଦାବି କରାଯାଇଛି। ତଥାପି, କେତେକ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଛନ୍ତି, ବିଶେଷକରି ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ହାଇପରସୋନିକ ମିସାଇଲ ବିରୁଦ୍ଧରେ।

ଆଇରନ ଡୋମ:
ଇସ୍ରାଏଲର ଆଇରନ ଡୋମ ହେଉଛି ଏକ ନିକଟ-ପରିସର ମିସାଇଲ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଯାହା ୪ରୁ ୭୦ କିଲୋମିଟର ମଧ୍ୟରେ ଉଡ଼ୁଥିବା ରକେଟ, ଆର୍ଟିଲେରୀ ଶେଲ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନିମ୍ନ-ଉଚ୍ଚତା ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ କରାଯାଇଛି। ୨୦୧୧ ମସିହାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ହମାସ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସଂଗଠନ ଦ୍ୱାରା ନିକ୍ଷେପିତ ହଜାର ହଜାର ରକେଟକୁ ଅଟକାଇଛି। ଏହାର ସଫଳତା ହାର ୮୦-୯୦% ବୋଲି କୁହାଯାଏ, ଯାହା ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛି।ଆଇରନ ଡୋମ ରାଡାର ମାଧ୍ୟମରେ ଆଗୁଆ ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରେ ଏବଂ କେବଳ ଜନବସତି ଅଞ୍ଚଳ ଆଡକୁ ଆସୁଥିବା ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ଅଟକାଇଥାଏ। ଏହାର ତାମିର ମିସାଇଲ ପ୍ରତି ଇନଟରସେପ୍ଟରର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୫୦,୦୦୦ ଡଲାର। ୨୦୨୩ ଅକ୍ଟୋବର ୭ରେ ହମାସର ବଡ଼ ଧରଣର ରକେଟ ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ଆଇରନ ଡୋମ ଅତ୍ୟଧିକ ଚାପରେ ମଧ୍ୟ ନିଜର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ପ୍ରମାଣ କରିଥିଲା, ଯଦିଓ କିଛି ରକେଟ ଏହାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିଥିଲା।

ଏସ-୪୦୦ ଏବଂ ଆଇରନ ଡୋମ ମଧ୍ୟରେ ସିଧାସିଧା ତୁଳନା କରିବା ଅନୁଚିତ, କାରଣ ଏମାନେ ଭିନ୍ନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପାଇଁ ଡିଜାଇନ କରାଯାଇଛି। ଏସ-୪୦୦ ଏକ ବ୍ୟାପକ, ଦୀର୍ଘ-ପରିସର ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଯାହା ଜାତୀୟ-ସ୍ତରୀୟ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ। ଏହା ବିମାନ, ବାଲିଷ୍ଟିକ ମିସାଇଲ ଏବଂ ଷ୍ଟେଲ୍ଥ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ମୁକାବିଲା କରିବା ପାଇଁ ର୍ନିମିତ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଆଇରନ ଡୋମ ନିକଟ-ପରିସର ରକେଟ ଏବଂ ଆର୍ଟିଲେରୀ ଆକ୍ରମଣକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଏକ ସ୍ଥାନୀୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଯାହା ଇସ୍ରାଏଲ ପରି ଛୋଟ ଭୌଗୋଳିକ ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ଆଦର୍ଶ। ଏସ-୪୦୦ର ପରିସର ଏବଂ ବହୁମୁଖୀତା ଏହାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିପାରେ, କିନ୍ତୁ ଆଇରନ ଡୋମର ଉଚ୍ଚ ସଫଳତା ହାର ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରମାଣିତ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ଏହାକୁ ନିଜ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଜଣା କରିଛି। େ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଖବର ଅନୁସାରେ, ଇସ୍ରାଏଲର ଆଇରନ ଡୋମ ୨୦୨୪ ଏବଂ ୨୦୨୫ରେ ଇରାନ ଏବଂ ହୁତି ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଏସ-୪୦୦ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ରହିଛି, କାରଣ ଭାରତ ଏହାକୁ ପାକିସ୍ତାନ ବିରୋଧରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଛି। ଆମେରିକାର ଗୋଲ୍ଡେନ ଡୋମ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ, ଯାହା ଆଇରନ ଡୋମକୁ ଅନୁପ୍ରାଣିତ କରିଛି, ମଧ୍ୟ ଏସ-୪୦୦ ପରି ଦୀର୍ଘ-ପରିସର ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଉଛି।