ସ୍ୱାଧୀନତାର ପରିଭାଷା ଓ ଏହାର ସୁରକ୍ଷା
ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ଇତିହାସର ପୃଷ୍ଠା ଓଲଟେଇ ଦେଖିଲେ ସପ୍ତଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ ସୁଦ୍ଧା ବ୍ରିଟିଶ ବଣିକମାନେ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ବାଣିଜ୍ୟକେନ୍ଦ୍ରମାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିସାରିଥିଲେ । ଇଂରେଜ ସରକାର ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ନିଜ ବିପୁଳ ସୈନ୍ୟବଳଙ୍କଦ୍ୱାରା ଅନ୍ୟ ସ୍ୱାଧୀନ ଦେଶମାନଙ୍କୁ ଅଧିକୃତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ । ୧୮୫୭ ମସିହାରେ ଘଟିଥିବା ପ୍ରଥମ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ପରେ ଭାରତୀୟ ସରକାର ଅଧିନିୟମ ୧୮୫୮ ଅନୁସାରେ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଭାରତରେ ସାର୍ବଭୌମ ଶାସନ କ୍ଷମତା ଲାଭ କଲେ । ସେହି ସମୟରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ପରି ଜାତୀୟତାବାଦୀ ସଂସ୍ଥା ଗଠିତ ଉଠିଥିଲା । ଦେଶ ଇତିମଧ୍ୟରେ ମଣ୍ଟେଗୁ-ଚେମସଫୋର୍ଡÿ ସୁଧାର ସବୁ ଦେଖିବା ସହ ରାୱଲଟ ଆଇନର ବର୍ବରତା ମଧ୍ୟ ଅନୁଭବ କରିଥିଲା । ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତାବିତ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଓ ଅସହଯୋଗ ଆନେ୍ଦାଳନ ହେତୁ ଏହି ଅବସ୍ଥାର ଗୁରୁତରତା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଥିଲା ।
କହିବାକୁ ଗଲେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ଆୟୋଜିତ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ୧୯୨୯ ଲାହୋର ଅଧିବେଶନରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଘୋଷଣା ହେବା ସହିତ ଅଗଷ୍ଟ ୧୫କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରାଗଲା । ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନରେ ଅସହଯୋଗ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ନିବେଦନ କରିବା ସହ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱାଧୀନତା ଲାଭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରତ୍ୟେକ ନିଦେ୍ର୍ଦଶକୁ ମାନିବାକୁ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥିଲା ।୧୯୩୦ରୁ ୧୯୪୬ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଂଗ୍ରେସ ଜାନୁଆରୀ ୨୬ ତାରିଖକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ରୂପେ ପାଳନ କରି ଆସୁଥିଲା । ସାଧାରଣସଭା ଆୟୋଜନ ଦ୍ୱାରା ସେତେବେଳେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ପାଳିତ ହେଉଥିଲା, ସେଥିରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱାଧୀନତାର ପ୍ରତିଜ୍ଞା ନେଉଥିଲେ । ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନେ୍ଦାଳନରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଅନେକ ଜନ ନାୟକ । ସେମାନେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ସହ ଲଢ଼େଇ କରିବାକୁ ବିଭିନ୍ନ ଦଳ ଗଠନ କରିଥିଲେ । ସେମାନେ ଅନେକ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ବାର୍ତ୍ତା ଦେଉଥିଲେ ଯାହା ଶୁଣିବା ମାତ୍ରେ ସ୍ୱତଃପ୍ରବୃତ୍ତ ଭାବେ ସାଧାରଣତଃ ଜନତାଙ୍କ ମନରେ ଦେଶଭକ୍ତି ଜାଗ୍ରତ ହୋଇ ଉଠିଥିଲା । ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ବୋଷଙ୍କ ଭାଷାରେ ତୁମେ ମୋତେ ରକ୍ତ ଦିଅ ମୁଁ ତୁମକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦେବି । ଟଙ୍କା ବଦଳରେ କେବେ ବିଜୟ ବା ସ୍ୱାଧୀନତା ଲାଭ କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ଏଥିପାଇଁ ମନରେ ଦୃଢ଼ ÿଇଛାଶକ୍ତି ଥିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଯାହା ଆମକୁ ସାହସିକତାର ସହ କାମ କରିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବ । ସେସବୁ ଯାହା ହେଉନା କାହିଁ ୧୯୪୬ରେ ବ୍ରିଟେନର ଶ୍ରମିକ ସରକାର ୨ୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲେ ଓ ନିଜ ଦେଶ ଓ ବିଦେଶୀ ସହଯୋଗ ତଥା ଭାରତୀୟ ସେନାର ସହଯୋଗରେ ମାତିଉଠିଥିବା ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଦମନ କରିବାର ଆଶା ହରାଇଥିଲେ । ଏଣୁ ସେମାନେ ଭାରତରେ ଇଂରେଜ ଶାସନର ଅନ୍ତ କରିବାକୁ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଇଥିଲେ ଓ ୧୯୪୭ର ଆରମ୍ଭରେ ୧୯୪୮ ଜୁନ ଆଗରୁ ବ୍ରିଟେନ ଭାରତରୁ ଶାସନ ଫେରାଇଆଣିବାର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ପୋଷଣ କଲା । ଯାହା ଫଳରେ ୧୯୪୭ ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ ରେ ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ଲାଭକଲା । ସେହି ଦିନଠାରୁ ଭାରତ ଏକ ସାର୍ବଭୌମ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ଓ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ର ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ସେହି ଦେଶ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ମୌଳିକ ଅଧିକାରକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇଥାଏ ।
୧୯୪୭ ରୁ ୧୯୫୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାମପନ୍ଥୀଙ୍କ ଚାଲୁଥିବା ସ୍ଲୋଗାନ ଥିଲା ‘ୟେ ଆଜାଦି ଝୁଟା ହାଏ । ଏହି ଧାରଣା ସେମାନଙ୍କର ଉଦ୍ଭାବନ ନୁହେଁ, ତଥାପି - ଅତି କମରେ ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ପୂର୍ବରୁ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ‘ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱାଧୀନତା' ବନାମ ‘ନକଲି ସ୍ୱାଧୀନତା' ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ‘ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱାଧୀନତା' ବିଷୟରେ ଏକ ବିତର୍କ ଚାଲିଛି । ସେହି ଯୁକ୍ତିର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବିଷୟବସ୍ତୁ ସ୍ଥାନରୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ଏହା ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭବ ଯେ ଗୋଟିଏ ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ରାଜନୀତିକ ଯୁକ୍ତି ଯାହା ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ମିଥ୍ୟା ରୂପେ ପରିଚିତ କରାଏ ।
ଅନ୍ୟ ଏକ ଯୁକ୍ତି ବହୁ ସମୟରେ ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱାଧୀନତା ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇପାରେ । କିନ୍ତୁ ସେହି ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ପୃଥକ କରି, ‘ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱାଧୀନତା'ର ଏକ ସାଧାରଣ ଚରିତ୍ର ଅଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ନୀତି ଖୋଜ ଯାହାକି ସେହି ରାଷ୍ଟ୍ର-ନାଗରିକଙ୍କ ପ୍ରତି ନ୍ୟାୟ ପ୍ରଦାନ କରିବ । ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର-ରାଜ୍ୟର ନାଗରିକ ହେବା ନିଶ୍ଚିତ କରେ ନାହିଁ ଯେ ସମସ୍ତେ ସେହି ବଣ୍ଟନକାରୀ ନ୍ୟାୟର ପ୍ରାପ୍ତକର୍ତ୍ତା ହେବେ । ଯେଉଁମାନେ ରାଷ୍ଟ୍ର-ରାଜ୍ୟକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରୁଥିବା ବେଳେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ବିଚାରରେ ‘ଅନ୍ୟମାନେ', ତାହାର ଯଥାର୍ଥତା ଖୋଜୁଛନ୍ତି । ସେମାନେ ରାଷ୍ଟ୍ର-ରାଜ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ଏହାର ନାଗରିକ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ । କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କର ଭୂଗୋଳିକ ନାଗରିକତା ସତ୍ତ୍ୱେ୍ୱ ଏଭଳି ବିବାଦୀୟ ପ୍ରଶ୍ନ କରିବା ବିଡମ୍ବନା । ତେଣୁ ଏହି ରାଷ୍ଟ୍ର-ରାଜ୍ୟ ଯେଉଁ ଯଥାର୍ଥତା ଖୋଜାଯାଉଛି, ତାହା ‘ଅନ୍ୟତ୍ର' ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ‘ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱାଧୀନତା' ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନ ଭାବରେ ସକାରାତ୍ମକ ବୋଲି ଦାବି କରିବାର କୌଣସି ଉପାୟ ନାହିଁ ।
ସ୍ୱାଧୀନତା ହେଉଛି ଏକ ରାଜ୍ୟ, ନାଗରିକ ବା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ମୁକ୍ତ ଭାବରେ ବଞ୍ଚିବାର କ୍ଷମତା । ଜଣେ କହିପାରେ ଯେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତିର ମାଗଣା ବ୍ୟବହାର ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଲାଭ କରିବାର ଅଧିକାର; କେତେକଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଅର୍ଥନୈତିକ ସମାନତା । ଏହା ବୁଝିବା ସମ୍ଭବ ଯେ ‘ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱାଧୀନତା'ର ପ୍ରଶ୍ନ ସର୍ବଦା ରାଜନୀତିକ, ଏବଂ କାହିଁକି ପ୍ରଶ୍ନଟି ରାଜନୀତିକ ଉଦେ୍ଦଶ୍ୟରେ ଏକ ଗମ୍ଭୀର ଅସ୍ତ୍ର ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି । ସେଥିପାଇଁ, ଭାରତରେ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ରାଜନୀତିର କିଛି ସମର୍ଥକ ଅନୁଭବ କଲେ ଯେ ୨୦୧୪ ରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆସିଛି ! କାରଣ ଉଦାରବାଦୀ, ବହୁମୁଖୀ ଭାରତ ସେମାନଙ୍କର ଜାତୀୟ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସହିତ ମେଳ ଖାଉ ନାହିଁ ।
ଜାତି କୈାଣସି ଗୋଷ୍ଠୀ-ପରିଚୟ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ନୁହେଁ - କାହାର ଧର୍ମ, ଜାତି, ଭାଷା କିମ୍ବା ଲିଙ୍ଗ ତାଙ୍କୁ ସେହି ଜାତିର ଅଂଶ ହେବାକୁ ବାରଣ କରେ ନାହିଁ । ବିକାଶ ସହଭାଗିତା ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ହୁଏ ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର । ନାଗରିକତ୍ୱର ସମାନତା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ଉଦାରବାଦୀ ଦାବିକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଲା । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ସୁଯୋଗର ସମାନତାକୁ ବିକାଶର ଲାଭ ବଣ୍ଟନ କରିବାର ଏକ ଉପାୟ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଚିନ୍ତା କରାଯାଉଥିଲା ।
କାରଣ ନିଜ ସ୍ୱାଧୀନତାର ମୂଲ୍ୟ ନିଜ ରକ୍ତ ଦେଇ ସୁଝିବା ଆମ ଦାୟିତ୍ୱ । ଯେଉଁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆମେ ନିଜ ତ୍ୟାଗ ଓ ବଳିଦାନରୁ ହାସଲ କରିବା ତାହାକୁ ଆମେ ନିଜ ଶକ୍ତି ବଳରେ ସୁରକ୍ଷିତ ମଧ୍ୟ ରଖିପାରିବା ଉଚିତ୍ । କେବଳ ମାତ୍ର ଆଲୋଚନାରେ ଦୁନିଆରେ କେବେ ବି ବାସ୍ତବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ଆଜି ଆମର କେବଳ ଗୋଟିଏ ଇଛା ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ନିଜ ଜୀବନ ଦେବା ପଛେ, ଭାରତ ଜାତୀୟ ଝଣ୍ଡା ଜାତୀୟ ପତାକା ତ୍ରିରଙ୍ଗା ପତାକା ନିକଟରେ ଶପଥ ନେବା ଆମେ ସମସ୍ତ ଭାରତ ମାତାର ସନ୍ତାନ । ଭାରତର ଭାଗ୍ୟକୁ ନେଇ କେହି କେବେ ନିରାଶା ହେବା ନାହିଁ । ପୃଥିବୀରେ ଏମିତି କୌଣସ ଶକ୍ତି ନାହିଁ ଯିଏ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ଛଡ଼ାଇ ନେଇପାରିବ ।
ତାରା ନିଳୟ , ପ୍ଳଟ-୮୫୪/ଏ
ଚାଚେରା ଶବରସାହି, ମୁକୁନ୍ଦପ୍ରସାଦ, ଖୋର୍ଦ୍ଧା:
ମୋ : ୯୦୪୦ ୧୫୧୪୭୫